|
| • baza materiałów |
1966 /
79
|
| • publikacje |
96 /
55
|
| • Celestyn Freinet |
73
|
| • kalendarz |
8
|
| • techniki plastyczne |
29 /
141
|
| • kolorowanki |
220
|
| • nasza galeria |
312
|
| • galeria zdjęć |
607
|
| • katalog haseł |
96
|
|
|
| |
|
| | Obejmuje około 500 - 800 gatunków drzew i krzewów występujących na obszarach tropikalnych i subtropikalnych, szczególnie Australii i Afryki. Mają podwójne pierzaste liście, czasem zredukowane do liściaków; drobne kwiaty, najczęściej żółte, rzadziej białe. Wiele gatunków na znaczenie gospodarcze - dostarczają stosowanego cennego drewna w meblarstwie i wyrobie galanterii, olejków eterycznych, barwników, gumy arabskiej i garbników. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne. W Polsce nazwy akacja używa się potocznie, lecz błędnie dla robinii znanej również pod nazwą grochodrzew akacjowy.
|
| |
|
| | Występuje na terenach półpustynnych i pustynnych Afryki. Zaliczana do zwierząt stadnych. Jej pożywienie stanowią rośliny. Bardzo odporna na brak wody. Ma okazałe rogi i charakterystyczne znamię na czole w kształcie litery H. Jest gatunkiem objętym ścisłą ochroną.
|
| |
|
| | Jest pod ścisłą ochroną. Największa spośród afrykańskich leśnych antylop zamieszkująca afrykańskie lasy tropikalne i góry w Dolinie Konga. Przeważnie prowadzi nocny tryb życia. Posiada charakterystyczne umaszczenie w prążki co ułatwia jej ukrycie się w gąszczu drzew i krzewów. Ma rogi i potrafi szybko się poruszać wykonując płynne ruchy podczas skoków.
|
| |
|
| | Bazyliszek zielony (płatkogłowy) - to aktywna w dzień jaszczurka. Maksymalna dłudość ok. 90 cm. Ciało pokryte łuskami. Żyje w wilgotnych tropikalnych lasach Ameryki Środkowej. Żywi się roślinami i małymi kręgowcami, gryzoniami, czasem zjada owoce. W momencie zagrożenia mają zdolność biegania na dwóch tylnych kończynach, zarówno po lądzie jak i po wodzie - dzięki specjalnej budowie łusek na tylnych brzegach palców, które powodują powstawanie poduszek powietrza, zapobiegających kontakowi z wodą.
|
| |
|
| | Popularny krzew ozdobny. W różnych odmianach występuje w parkach, ogrodach i na skwerach. Pochodzi z Japonii. Posiada twarde pędy pokryte cierniami i drobnymi listkami. Jesienią liście przyjmują różne barwy: czerwone, żółte oraz pomarańczowe. Czerwone owoce pozostają na krzakach aż do zimy stanowiąc pokarm dla ptaków. Z owoców można przygotować herbatkę o leczniczych właściwościach.
|
| |
|
| | Pasmo górskie w Karpatach Zachodnich należące do Beskidów Zachodnich. Rzeka Poprad rozdziela go na Pasmo Radziejowej oraz Pasmo Jaworzyny Krynickiej. Najwyższym szczytem Pasma Radziejowej i jednocześnie całego Beskidu Sądeckiego jest Radziejowa (1262 m n.p.m.). Jaworzyna Krynicka, położona w pobliżu Krynicy-Zdroju, jest najwyższym szczytem Pasma Jaworzyny (1114 m n.p.m.).
|
| | Wybrane materiały w naszej bazie: |
| | • zagadki: Góry[1] | | | • zagadki: Góry[2] |
| |
|
| | Znajduje się w województwie podlaskim, został utworzony w 1932 r., a od 1979 r. obszar Ochrony Ścisłej BPN jest wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Razem z zachodnią częścią białoruskiego parku narodowego "Bieławieżskaja Puszcza", wpisaną na listę UNESCO w 1992 r., stanowi transgraniczny obiekt dziedzictwa światowego (jeden z siedmiu na świecie i trzech w Europie).
Ponad 2/3 powierzchni parku zajmują lasy liściaste. Łącznie występuje tu 20 gatunków lasów. Wysokość świerków może przekraczać nawet 50 m, niewiele niższe są dęby, lipy i klony sięgające 40 m, natomiast graby osiągają 20 m wysokości. Cechą charakterystyczną parku jest duża ilość martwego drewna (nawet 25% masy wszystkich drzew w obszarze ochrony ścisłej), które dzięki rozkładowi przywraca glebie żyzność, ponadto jest doskonałym siedliskiem dla niezliczonej ilości grzybów, bakterii i bezkręgowców.
W Puszczy Białowieskiej żyje 20 gatunków ptaków, 7 gatunków gadów, 11 gatunków płazów oraz ponad 12 tys. gatunków innych zwierząt (głównie bezkręgowców). Najbardziej znanymi mieszkańcami puszczy są żubry. Żubry wyginęły prawie całkowicie w XVIII w, a w 1919 został zabity ostatni osobnik w Puszczy Białowieskiej. Populację żubrów w Białowieży odrodzono dzięki osobnikom ściągniętym z ogrodów zoologicznych. W 1952 r. pierwsze okazy z białowieskiej hodowli wypuszczono na wolność. Obecnie w Puszczy Białowieskiej żyje ok. 750 żubrów (w tym ok. 440 po stronie polskiej), spośród ok. 3000 na świecie (wszystkie pochodzą z białowieskiej hodowli).
Na terenie Puszczy Białowieskiej istnieje sieć kolejek wąskotorowych. Wybudowali ją Niemcy podczas I wojny światowej. Służyła głównie do transportu ścinanych w puszczy drzew. Łączna długość szyn w okresie II wojny światowej wynosiła 360 km. Obecnie długość szyn wynosi ok. 17 km i służy przede wszystkim celom turystycznym. Czynne są 2 trasy (w okresie od początku lipca do końca września):
• Hajnówka - Topiło: trasa 12-kilometrowa, przejazd w jedną stronę trwa 1godz.
Końcowy przystanej znajduje się przy zbiornikach wodnych w Topile, powstały one w latach 30-tych i początkowo służyły do przechowywania i konserwacji surowca drzewnego. Obecnie wykorzystywane są do celów rekreacyjnych i wędkarstwa. Ich powierzchnia wynosi ok. 20 ha.
• Hajnówka - Postołowo: trasa 6-kilometrowa.
Wybrane miejscowości na terenie Białowieskiego Parku Narodowego: Białowieża, Budy.
|
| |
|
| | Duży ssak żyjący w stadach. Żywi się trawą i sianem. Został ocalony przed całkowitym wyginięciem. Obecnie hodowny przez człowieka. Na bizony polowali Indianie. Z jego kości robiono ozdoby, narzędzia. Ze skór szyto namioty i torby. Mięso suszono dzięki czemu można było przechowywać je przez dłuższy okres czasu.
|
| |
|
| | Ptak wędrowny o białym upierzeniu. Część jego skrzydeł i ogon pokrywają czarne lotki. Posiada charakterystyczny długi dziób i nogi. Dopiero u osobników dorosłych przyjmują one barwę czerwoną. Występuje na terenach nizinnych, podmokłych w pobliżu zbiorników wodnych. Buduje duże gniazda często w okolicach zamieszkiwanych przez ludzi. Żywi się owadami i gryzoniami.
|
| | Wybrane materiały w naszej bazie: |
| | • wiersze: Bocian | | | • wiersze: Bocian | | | • zabawy i ćwiczenia - zabawy, ćwiczenia, gry ruchowe: Bociany |
| | • kolorowanki: Bocian | | | • kolorowanki: Bocian |
| |
|
| | Spotykana w lasach na terenach nizinnych i górzystych. Dojrzała ma kolor czerwony i posiada gorzki smak. Zaliczana do roślin o właściwościach leczniczych. Posiada działanie przeciwbiegunkowe. Jest także wspaniałym dodatkiem do wybranych potraw. Liście można wykorzystać jako ozdobę.
|
| |
|
| | Zwierzę zaliczane do gryzoni żyjące na terenach zwanych żerowiskami. Jest pod ochroną. Osiąga długość około 150 centymetrów łącznie z ogonem. Waży do 35 kilogramów. Ma opływowe kształty i płaski ogon, który stanowi dużą pomoc podczas pływania. Jego przednie dobrze rozwinięte kończyny ułatwiają poruszanie się po lądzie. Tylne, w których palce połączone są specjalną błoną ułatwiają pływanie. Jest roślinożerny. Zjada korę drzew, liście, gałązki wierzby, leszczyny i brzozy. Nie gardzi też ziołami i trawą. Świetnie czuje się w wodzie. Może przebywać pod nią do kilkunastu minut. Ma ostre zęby, którymi ścina gałęzie i drzewa. Samodzielnie buduje sobie dom - żeremia. Bobry są wspaniałymi budowniczymi. Potrafią zbudować mocne tamy wykorzystując patyki, gałęzie oraz muł. Bardzo o nie dbają. W przypadku wysokiego poziomu wody mogącego spowodować ich zniszczenie robią w nich otwory, którymi woda przedostaje się nie powodując uszkodzenia tamy. Późną wiosną rodzą się małe bobry. Opiekują się nimi rodzice. Bobry żyją w gromadach (do dziesięciu osobników).
|
| |
|
| | Inaczej jantar, biała, żółta, żółtozłota lub czerwona (rzadko zielonawa lub niebieskawa) kopalna żywica drzew iglastych z okresu trzeciorzędu. Bezpostaciowy, najczęściej występuje w formie nieregularnych lub zaokrąglonych drobnych kawałków. Przezroczysty, przeświecający lub mętny, może zawierać zatopione owady lub szczątki roślin. Potarty suknem elektryzuje się ujemnie. Od starożytności jest cenionym materiałem zdobniczym. Obecnie służy do wyrobu kwasoodpornych naczyń, farb i politur oraz biżuterii i przedmiotów dekoracyjnych. Najsłynniejszym bursztynowym dziełem była bursztynowa komnata w pałacu w Carskim Siole wykonana przez gdańskich, królewieckich i kopenhaskich artystów (wywieziona w 1942 przez Niemców, zaginęła).
|
| |
|
| | 1. Cerkiew prawosławna (w znaczeniu kościół prawosławny) - p. prawosławie
2. Budynek przeznaczony do sprawowania nabożeństw prawosławnych lub unickich (greckokatolickich). Źródłosłów grecki - kyriaké - należąca do Pana. W języku staropolskim nazwa cerkiew oznaczała kościół, dopiero w późnym średniowieczu nazwą tą zaczęto określać tylko kościoły prawosławne. Wnętrze cerkwi dzieli się na 3 części: przedsionek (dawniej nazywany "babińcem"), część środkową - nawę, w której centralne miejsce zajmuje stolik (anałojczyk) z ikoną oraz ołtarz - we wschodniej części cerkwi, oddzielony od nawy ikonostasem (ściana z ikonami). W części ołtarzowej kapłan sprawuje Boską Liturgię, mogą tam przebywać tylko mężczyźni.
Cechą charakterystyczną architektury cerkiewnej są kopuły, którymi pokryte są cerkwie. Liczba kopuł nie jest dowolna i ma znaczenie symboliczne:
• 1 kopuła symbolizuje jedynego Boga
• 2 kopuły symbolizują 2 natury Jezusa Chrystusa
• 3 kopuły symbolizują Trójcę Świętą
• 5 kopuł symbolizuje Jezusa Chrystusa i 4 ewangelistów
• 7 kopuł symbolizuje 7 sakramentów
• 9 kopuł symbolizuje 9 stopni anielskich
• 13 kopuł symbolizuje Jezusa Chrystusa i 12 apostołów
• 33 kopuły symbolizują 33 lata życia Jezusa Chrystusa na ziemi
Wybrane cerkwie prawosławne:
• Święta Góra Grabarka - Cerkiew p.w. Przemienienia Pańskiego
Najważniejsze miejsce w Polsce dla wyznawców prawosławia. W cerkwi znajduje się cudowna ikona Przemienienia Pańskiego (Spasa Izbawnika), której kult był znany już w XIII w. na ziemiach mielnickich. Z powodu licznych najazdów tatarskich, ikonę wywieziono z mielnickiej cerkwii i ukryto w lasach na Górze Grabarce. Niestety ikona zaginęła, prawdopodobnie jeszcze w XV w., ale pamięć i kult cudownej ikony pozostał do dziś. Historia Świętej Góry jest niezwykła. W 1710 r. w pobliskich Siemiatyczach wybuchła epidenia cholery. Jeden z mieszkańców Siemiatycz miał sen - uratują się ci, którzy z modlitwą udadzą się na Świętą Górę i będą pili wodę z bijącego u jej stóp źródełka. Przekaz mówi o tysiącach uratowanych. W tym samym roku, w podzięce, wzniesiono na Górze cerkiew, która nie przypadkiem nosiła wezwanie Przemienienia Pańskiego - w tych lasach przecież mnisi pustelnicy przechowywali mielnicką ikonę Przemieniena Pańskiego. Nie jest pewne czy powstała świątynia była pierwszą na tym miejscu. Natomiast można powiedzieć, że to nie cud zrodził Świętą Górę, ale Święta Góra, uświęcona ikoną, zrodziła cud. Święta Góra Grabarka nazywana jest też Górą Krzyży - znajduje się tu ok. 10 tys. kzyży wotywnych, ustawianych przez pielgrzymów wokół cerkwii Przemienienia Pańskiego od setek lat. W 1990 r. miało miejsce wydarzenie, które głęboko poruszyło nie tylko wyznawców prawosławia - w nocy z 12 na 13 lipca wybuchł pożar, który doszczętnie strawił cerkiew, ucierpiała również część krzyży stojących najbliżej świątyni. Ocalała jedynie Ewangelia i dwie ikony - Zbawiciela i św. Mikołaja. Obecna cerkiew powstała dzięki ofiarności wiernych i pomocy rządu polskiego. Została konsekrowana przez metropolitę Sawę w 1998 r.
• Hajnówka - Sobór Świętej Trójcy
Jedna z największych w Polsce prawosławna cerkiew, wybudowana w latach 1981-83. Dwupoziomowa, z zachwycającą polichromią. Od 1982 odbywają się tutaj koncerty Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej "Hajnówka".
• Mielnik - Cerkiew p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Cerkiew w stylu klasycystycznym z 1825r. Do 1839r. należała do unitów.
• Bielsk Podlaski - Cerkiew p.w. św. Michała Archanioła (Michajłowska)
Ufundowana w XV w. przez księcia Michała Semenowicza (cerkiew Bohojawleńska - nazwa obowiązująca do końca XVIII w.). Wielokrotnie rozbudowywana. Obecnie, najstarsza część - nawa główna - pochodzi z 1789 r. W latach 1914-1915 nad "babińcem" dobudowano dzwonnicę. Prezbiterium mieści się w najnowszej części, wyświęconej w 1989 r. Charakterystycznym i najważniejszym elementem wystroju świątyni są trzy ikonostasy z XIX w. Od 1991 r. przy cerkwi działa jedyne w Polsce Policealne Studium Ikonograficzne.
• Bielsk Podlaski - Cerkiew p.w. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy (Preczystieńska)
Najstarsza drewniana świątynia w Bielsku Podlaskim (koniec XVI w.). Pełni funkcję drugiej katedry biskupiej diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Historia świątyni ma związek z pierwotnie istniejącą cerkwią w obrębie grodu bielskiego, prawdopodobnie zniszczoną przez Tatarów w 1240r. Cerkiew odbudowano w II połowie XIII w. Następna wzmianka pochodzi z II połowy XV w. i mówi o ufundowaniu cerkwii na Górze Zamkowej przez księżną Wassę Michajłowną, która wkrótce potem zmarła (pochowano ją pod prezbiterium cerkwii). W II połowie XVI w. cerkiew została przeniesiona z Góry Zamkowej do obecnej lokalizacji na Starym Mieście. Przeniesiono również ciało fundatorki księżnej Wassy oraz cudowną ikonę Bogarodzicy "Odigitrii", którą według tradycji, przekazała cerkwi królowa Helena. Ikona do dziś przyciąga tysiące pielgrzymów.
|
| |
|
| | Zwierzę stadne słodkowodne lub morskie, waleń o wydłużonych szczękach, licznie uzębionych. Żywi się rybami, mięczakami, skorupiakami i parzydełkowcami. Pływa szybko i często wyskakuje z wody, bardzo towarzyski i zwinny. Osiąga do 5 metrów długości. Najpowszechniej znanym gatunkiem jest delfin pospolity, żywiący się sardelami, śledziami i rybami latającymi. Może wyrządzać duże szkody w rybactwie. Grzbiet ma zielonoczarny, na nim sierpowata płetwa, strona brzuszna biała. W maju - czerwcu rodzi 1-2 młodych, które po dwóch latach osiągają dojrzałość płciową. Zamieszkuje morza półkuli północnej. Ma zdolność echolokacji i wysoki poziom rozwoju psychicznego. Delfiny są póławiane dla mięsa i tłuszczu. Wytresowane występują w delfinariach, wykorzystywane są również w terapii osób niepełnosprawnych.
|
| |
|
| | Warzywo obejmujące około dwadzieścia gatunków. Jest rośliną jednoroczną o długich płożących pędach. Jej owoce posiadają różne kształty i wielkość w zależności od gatunku. Pestki dyni zawierają tłuszcze roślinne, cynk i lecytynę. Wytwarzany z nich olej ma właściwości obniżające poziom cholesterolu w organiźmie. Ich spożywanie wpływa korzystnie na czynności mózgu. Dynia zawiera dużą ilość cukrów oraz witamin: C, PP, A i B. Jest składnikiem wielu dań, między innymi: racuchów z dyni, ciasta dyniowego, ciasta z pestkami z dyni, zupy kremu z dyni. Stanowi także dodatek do dań jarskich. Istnieją także ozdobne odmiany dyni.
|
| | Wybrane materiały w naszej bazie: |
| | • wiersze: Zimowe zapasy |
| | • kolorowanki: Dynia |
| |
|
| | Ptak o czarno - białym kolorze, o czerwonym karku i pokrywie podogonowej. Od pozostałych dzięciołów różni się też białymi plamami na barkach, a także czarną czapeczką na czubku głowy (u młodych osobników czapeczka jest czerwona). Najczęściej można obserwować go na pniach drzew lub słupach. Charakterystyczną cechą dla tego gatunku ptaków jest stukanie dziobem po gałęziach czy słupie. Stukanie to jest podobne jak w przypadku poszukiwania jedzenia, jednak w ten sposób porozumiewają się; stuk taki zastępuje dzięciołom śpiew. Ptaki te żywią się owadami, a zimą przede wszystkim nasionami szyszek drzew iglastych. Młode osobniki na świat przychodzą w dziuplach wykuwanych w miękkim drewnie. Jaja wysiaduje najczęściej samiec. Po 10-12 dniach młode wylęgają się z jaj, a po 20 - 28 dniach opuszczają dziuplę.
|
| |
|
| | Ssak zamieszkujący lasy, najczęściej mieszane. Najchętniej osiedla się na terenach obfitujących w bagna i tereny podmokłe, w dużych kompleksach leśnych. Skórę pokrywa czarnobrązowa szczecina. Suknia (pokrycie ciała) u młodych warchlaków jest brązowo - kremowa, w podłużne paski. Głowa jest wydłużona zakończona ryjkiem, a ogon kitką. Nogi (biegi) są bardzo silne, niezbyt wydłużone. Dzik jest aktywny zarówno w ciągu dnia jak i nocą. Żyje w rodzinach. Ruja zwana u dzików huczką przypada na miesiące jesienno - zimowe. Młode rodzą się na wiosnę (marzec, kwiecień i maj). Młode dziki usamodzielniają się po sześciu miesiącach, a dojrzałość płciową uzyskują między 9-18 miesiącem życia. Samotnie żyją na ogół stare dziki (odyńce). Młode żyjące samotnie dołączają do stada w okresie rui. Pożywienie pozyskują ryjąc ziemię w poszukiwaniu korzeni, bulw, owoców, ślimaków oraz larw owadów. Zjadają także jaja i padlinę. Charakterystycznymi odgłosami jest kwiczenie i chrząkanie. Ze wszystkich zmysłów u dzików najlepiej rozwinięty jest słuch i węch. Mieszkaniem dzika jest barłóg zakładany w leśnych zagajnikach, zaroślach oraz trzciniskach itp. Zimą wyścielają je suchą trawą, ściółką i gałęziami. Ulubioną zabawą dzików jest tarzanie się w błocie. Kąpieliska takie znadujące się najczęściej w pobliżu ich ostoi (miejsc spoczynku) nazywamy brochowiskami. Dziki to zwierzęta bardzo pożyteczne: ryjąc ziemię mieszają ściółkę z dolnymi warstwami ziemi, a ich dieta jest bogata w wiele gatunków larw, owadów i gryzoni, a także padliny przez co eliminują wiele chorych osobników innych gatunków, zapobiegając wybuchom chorób.
|
| |
|
| | Duży ptak o pięknym upierzeniu w białoróżowym odcieniu. Porusza się płynnie na długich smukłych nogach. Posiada palce połączone błoną. Często brodzi po wodzie żywiąc się znajdującymi się w niej drobnymi zwierzętami i roślinami. Gniazda buduje na wodzie. Rodzice wspólnie wysiadują jaja. Zamieszkuje Amerykę Południową.
|
| | Wybrane materiały w naszej bazie: |
| | • kolorowanki: Flaming |
| |
|
| | Ssak morski. Foki prowadzą wodno-lądowy tryb życia. Na lądzie poruszają się powoli i niezdarnie, w wodzie są znakomitymi pływakami - potrafią pływać na brzuchu i na grzbiecie. W wodzie mogą nawet spać, wynurzając się co jakiś czas dla zaczerpnięcia powietrza (wynurzenia odbywają się automatycznie). Lubią godzinami leżeć i wygrzewać się na słońcu. W Bałtyku występują 3 gatunki fok: foka szara, foka pospolita i foka obrączkowana. U polskich wybrzeży najczęściej pojawia się największa z nich - foka szara. Samce foki szarej osiągają do 3 metrów długości, samice - do 2 metrów. Foka szara jest narażona na wyginięcie i podlega ochronie.
|
| |
|
| | Żyje w lasach tropikalnych. Prowadzi dzienny i nadrzewny tryb życia, schodząc na ziemię tylko sporadycznie. Posiada charakterystyczne białe włosy okalające twarz pokrytą czarną skórą. Przez pierwsze lata rodzice opiekują się młodymi. Osobniki żywią się słodkimi owocami i pędami roślin. Ciągłe wycinanie lasów w których żyją powoduje, że jest ich coraz mniej.
|
| | | znalezionych: 96, strona 1 z 5 nowsze - 1 2 3 4 5 - starsze |
|
|
