|
| • baza materiałów |
1966 /
79
|
| • publikacje |
96 /
55
|
| • Celestyn Freinet |
73
|
| • kalendarz |
8
|
| • techniki plastyczne |
29 /
141
|
| • kolorowanki |
220
|
| • nasza galeria |
312
|
| • galeria zdjęć |
607
|
| • katalog haseł |
96
|
|
|
| |
|
| | Krainy historyczne w granicach współczesnej Polski (podział wg Normana Daviesa):
• Wielkopolska (w tym Pałuki, ziemia lubuska i sieradzka)
• Małopolska
• Mazowsze
• Kujawy
• Śląsk (Dolny i Górny)
• Pomorze (w tym Kaszuby, Wschodnie i Zachodnie)
• Prusy (Warmia i Mazury)
• Polesie
• Ruś Czerwona
• Podlasie
|
| |
|
| | Ortodoksyjny odłam chrześcijaństwa, powstały w wyniku rozłamu w kościele chrześcijańskim w 1054 r. (wielka schizma wschodnia). Prawosławie uznaje dekrety tylko pierwszych 7 soborów powszechnych, nie uznaje dogmatów ustanowionych przez kolejne sobory (m.in. dogmatów o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny, Wniebowzięciu Matki Boskiej, nieomylności papieża). Główną różnicą teologiczną między prawosławiem, a katolicyzmem jest wyznawany w Credo w kościele katolickim fragment o pochodzeniu Ducha Świętego także od Syna (dogmat Filioque - "i [od] Syna"). Zgodnie z teologią prawosławną, Bóg Ojciec jest jedynym źródłem i Syna i Ducha. Prawosławie odrzuca ponadto ideę odpustu i czyśćca oraz celibat niższego duchowieństwa. Nie uznaje zwierzchnictwa biskupa Rzymu czyli papieża.
Kościół prawosławny nie dogmatyzuje wiary w takim stopniu jak kościól katolicki, natomiast częste są w prawosławiu opinie teologiczne (teologumeny), ktore mają charakter bardziej indywidualnych komentarzy niż obowiązujących powszechnie wykładni i ktore pozostawiają wiele spraw otwartych (np. nie neguje się Wniebowzięcia Matki Boskiej, ale też nie widzi się potrzeby podniesienia do rangi dogmatu, zatem pozostając otwartym na treść, neguje się jedynie formę). Również w wielu kwestiach natury moralnej i etycznej, zamiast oficjalnego stanowiska, przyjmuje się postawę indywidualnego podejścia na poziomie wierny-opiekun duchowy.
Kościół prawosławny w Polsce liczy ponad 500 tys. wiernych (na świecie - prawie 300 mln) i jest drugim pod względem liczebności kościołem chrześcijańskim (po kościele katolickim). Składa się z cerkwi lokalnych zwanych autokefailami, które pozostają w zgodności dogmatycznej. Każda autokefaliczna cerkiew jest rządzona przez Święty Sobór Biskupi. Patriarcha Konstantynopola, ze względów historycznych, zajmuje pierwsze honorowe miejsce wśród przywódców lokalnych cerkwi.
Najważniejszym miejscem dla prawosławia w Polsce jest Święta Góra Grabarka.
|
| |
|
| | Właściwie śnieżyczka przebiśnieg. Niewielka roślina wieloletnia z rodziny amarylkowatych. Osiąga do 30 cm, z podziemnej cebuli wyrastają wąskie liście oraz łodyga, na szczycie której pojawiają się białe, pochylone kwiaty. Zakwita w lutym, jest znanym zwiastunem wiosny przebijając się spod śniegu. Rośnie dziko w lasach liściastych i mieszanych oraz na łąkach i w zaroślach. W Polsce występuje rzadko, tylko w południowej i zachodniej części kraju. Substancje zawarte w cebuli i liściach są trujące dla człowieka. Jest objęta ochroną gatunkową.
|
| |
|
| | Stawonóg występujący w około 300 gatunkach, w większości w wodach słodkich (do słonowodnych należą homary). Największy gatunek osiąga do 70 cm długości. Ciało raka składa się z głowotułowia i segmentowanego odwłoka zakończonego wachlarzem ogonowym. Głowotułów pokryty jest po bokach i od góry twardym pancerzem, który zwęża się ku przodowi kończąc się spiczastym dziobem (rostrum), po jego bokach znajdują się oczy. Raki prowadzą nocny tryb życia, żywią się pokarmem roślinnym i zwierzęcym. W przedniej części ciała znajdują się dwie pary czułków. Pierwsza para tułowiowych odnóży jest przekształcona w silnie rozwinięte szczypce. Kolejne dwie pary odnóży, również zakończone szczypcami, są znacznie słabiej rozwinięte. Funkcje kroczne pełnią cztery pary tułowiowych odnóży. Samice latem i jesienią składają jaja, które są przylepiane do odwłokowych odnóży za pomocą nici, która powstaje z wydzieliny specjalnych gruczołów. W zależności od gatunku raka, po kilku lub kilkunastu tygodniach z jaj wylęgają się larwy w stadium tzw. lasonóżki.
|
| |
|
| | Jest zaliczana do płazów, chociaż nie jest jaszczurką, jest bardzo do niej podobna. Ma gładką czarną błyszczącą skórę pokrytą pomarańczowymi lub żółtymi plamkami. Na płaskiej głowie umiejscowione są wyłupiaste oczy. Lubi wilgotne zaciemnione miejsca. Nie stanowi zagrożenia, nie wolno jej jednak dotykać. Wydziela wtedy jad, który może podrażnić wzrok. Prowadzi nocny tryb życia. Poluje na małe robaki. Późną jesienią zapada w sen zimowy.
|
| |
|
| | Jest ssakiem z rodziny jeleniowatych, latem o rdzawobrunatnej sierści z żółtawym lustrem (biała plama na pośladkach), a zimą szarobrązowej z białym lustrem. Młode sarny mają na ciele białe plamki. Zad u sarny jest wyższy od kłębu. Nogi (cewki) są cienkie, zakończone racicami. Poroże samca ma do 3 odnóg na tyce, jest ono zrzucane co rok w okresie jesiennym (październik - listopad). Nowe rośnie średnio do kwietnia. Sarny zamieszkują praktycznie wszystkie większe kompleksy leśne, żyją samotnie, w parach i stadach. Stada (rudle) składają się z kóz, koźlaków i kozłów. Młode osiągają dojrzałość po dwóch latach. Rodzą się w okresie wiosennym, na przełomie maja i czerwca. Latem sarny żerują na łąkach i polach, najczęściej w pobliżu ostoi - miejsc, które obierają sobie na miejsce stałego pobytu. Gdy nadchodzi jesień zarówno samotne osobniki, jak i stada wchodzą głebiej w las. Zimą żywią się owocami drzew, krzewami oraz ziołami, które zdobywają odkopując je spod śniegu przednimi cewkami. Przestraszone wydają dźwięki podobne do "szczekania" i zjeżają sierść, co jest sygnałem ostrzegawczym dla innych o zbliżającym się niebezpieczeństwie.
|
| |
|
| | Rodzaj z rodziny jaskrowatych. Obejmuje około 30 gatunków roślin zielnych wieloletnich występujących przeważnie w górach Europy i Azji Środkowej. Liście najcześciej owłosione, kwiaty o 5-8 dużych, barwnych płatkach, częśto również owłosionych. W Polsce dziko rośnie 7 gatunków, wszystkie są pod ochroną gatunkową. Do najczęściej spotykanych należy sasanka łąkowa zwana czarnym zielem występująca na ciepłych zboczach i w sosnowych borach; sasanka zwyczajna o bardzo dużych, fiołkowych kwiatach oraz sasanka alpejska o białych kwiatach. Jako roślina ozdobna w ogródkach skalnych i na trawnikach sadzona jest sasanka otwarta.
|
| |
|
| | Jednoroczna roślina pastewna o cienkich łodygach, drobnych listkach, jasnych kwiatach, używana jako zielonka lub siano; plewy i słoma tej rośliny są cenną paszą. Chętnie spożywana przez zające.
|
| |
|
| | Jest największą i najbardziej znaną sikorką spośród sikor. Mierzy ok. 14 cm. Na czarnej głowie można zaobserwować białe policzki. Spód ciała jest żółty, grzbiet zielonkawy, a skrzydła i ogon niebieskoszare. Można ją spotkać w większości miejsc zielonych tj. parkach, lasach oraz sadach. Bogatka preferuje jednak przede wszystkim lasy mieszane. Dieta jej obfituje w owady. Miejscem do budowy gniazd są najczęściej dziuple znajdujące się blisko ziemi oraz wgłębienia (jamki) ziemne. Czas wylęgu wynosi od 14 - 18 dni. Młode opuszczają gniazdo zwykle po upływie ok 19 dni. Zimą bogatka chętnie odwiedza karmniki w poszukiwaniu tłuszczów (słonina), a także oleistych nasion.
|
| |
|
| | Potoczne określenie muzeum etnograficznego na wolnym powietrzu, którego celem jest zaprezentowanie kultury ludowej danego regionu. W Polsce skansenami nazywa się także kolekcje taboru kolejowego.
Wybrane skanseny:
• "Sioło Budy"
Kompleks obejmujący skansen, karczmę oraz wiejskie chatki z miejscami noclegowymi - niepowtarzalny, kresowy klimat w środku Puszczy Białowieskiej, 8 km od Białowieży. Polecamy!
Głównym elementem skansenu jest chata kresowa z 1836 r., cudem ocalona przed rozbiórką na drewno do opału i przeniesiona do skansenu ze wsi Dobrowoda pod Hajnówką. Posiada unikalny drewniany komin. Znakomity stan zawdzięcza obecnym właścicielom, którzy z wielką pieczołowitością i pasją przywrócili jej pierwotny stan. W skład gospodarstwa wchodzą ponadto: chlewik, stodoła, wozownia, studnia z żurawiem, bróg na siano oraz ogrodzenie z płotu tynowego.
• skansen kolei wąskotorowej w Topile
• skansen kolei wąskotorowej w Hajnówce
|
| |
|
| | Największy ssak lądowy (większy od słonia indyjskiego). Posiada duże uszy, których powierzchnia dochodzi do dwóch metrów kwadratowych. Podczas upałów pełnią funkcję wachlarzy. Ciało słonia pokryte jest grubą pomarszczoną skórą. Bardzo ważne funkcje pełni trąba, obok której wyrastają olbrzymie kły zwane ciosami, posiadające do 3 metrów długości. Dorosłe słonie żyją samotnie. Młode z samicami przebywają w stadach, którym przewodzi jedna z dorosłych samic. Słoń wydaje charakterystyczny głos zwany trąbieniem. Jest roślinożerny. Zjada trawę, gałęzie i korę drzew.
|
| | Wybrane materiały w naszej bazie: |
| | • zagadki: Słoń[1] | | | • zagadki: Słoń[2] |
| |
|
| | Zaliczany do ssaków. Jest najbardziej charakterystycznym gatunkiem zamieszkującym Indie. Jest bardzo duży i ciężki, o niezwykłej sile. Posiada uszy mniejsze od słonia afrykańskiego. Jego pożywienie stanowią owoce i gałęzie drzew. Oswojone w niektórych krajach pomagają w pracy człowiekowi.
|
| | Wybrane materiały w naszej bazie: |
| | • zagadki: Słoń[1] | | | • zagadki: Słoń[2] |
| |
|
| | Położony w województwie pomorskim. Obejmuje jeziora, bagna, łąki, torfowiska, nadmorskie bory i lasy, oraz pas największych w Europie wydm wędrujących. Jest zaliczony przez UNESCO do Światowego Rezerwatu Biosfery.
|
| |
|
| | Duży ptak o masywnej budowie ciała. Pokryty czarnymi piórami, poza ogonem i końcówkami skrzydeł, gdzie pióra są białe. Jest ptakiem nielotnym. Ma bardzo dobry wzrok i szybko biega. Prędkość z jaką się porusza często przekracza 50km/h. Znosi jaja, których waga osiąga nawet ciężar półtora kilograma.
|
| | Wybrane materiały w naszej bazie: |
| | • zagadki: Struś |
| |
|
| | Zamieszkuje Afrykę. Jest drapieżnym ssakiem pokrytym futerkiem. Na grzbiecie widoczne pręgi. Długi ogon zakończony sierścią w kolorze czarnym. Bardzo ruchliwa, posiada dobry wzrok. Żyje w gromadzie. Aktywna w ciągu dnia. Wydaje głośne sygnały podczas zagrożenia. Żywi się kręgowcami, jajami ptaków i owocami.
|
| |
|
| | Można go spotkać od marca do października w lasach, parkach, ogrodach na terenie Polski. Żywi się świeżymi liśćmi, przez co często wyrządza szkody w ogrodach. Jest największym ślimakiem żyjącym w Polsce na lądzie, posiadającym muszlę, której średnica dochodzi do 5 cm. Głowa ślimaka winniczka zaopatrzona jest w dwie pary czułków, otwór gębowy, parę oczu. Umięśniona noga umożliwia mu pełzanie. Posiada skręconą, lekko prążkowaną muszlę w odcieniach brązu. Lubi wilgotny klimat, dlatego najczęściej spotykany jest podczas deszczowej pogody w zacienionych miejscach. Zimą zapada w sen chowając się w muszli. Zimuje pod kamieniami w jamach, uskokach.
Mięso winniczków zawiera dużo białka, magnezu, jodu i cynku. Jest przysmakiem Francuzów. Ślimaki zbierane w okresie maja eksportowane są do Francji. Zbiór osobników ma miejsce w określonym czasie na wyznaczonych terenach ze względu na ochronę gatunku.
|
| | Wybrane materiały w naszej bazie: |
| | • scenariusze zajęć - ogólne: Spotkanie ze ślimakiem | | | • opowiadania: Gość w przedszkolu | | | • zabawy i ćwiczenia - zabawy, ćwiczenia, gry ruchowe: Spacer ślimaków | | | • zagadki: Ślimak |
| | • kolorowanki: Ślimak |
| |
|
| | Biskup z Miry (obecnie Turcja), urodził się około 280 roku w Patarze, a zmarł około roku 342. Czczony w kościele katolickim oraz prawosławnym (zwany świętym Mikołajem Cudotwórcą). Zasłynął uratowaniem miasta od głodu, a jego odwaga i sprawiedliwość doprowadziły do uratowania niesłusznie skazanych na śmierć carskich urzędników. Według podań otrzymał w spadku po rodzicach majątek, który rozdawał ubogim. Mieszkańcy Miry ceniąc jego pobożność i miłosierdzie wybrali go na swojego biskupa. Według licznych legend był potajemnym filantropem. Do dziś utrzymuje się zwyczaj składania podarunków w formie niespodzianki, choć obecnie jest on częściej łączony w baśniową postacią Mikołaja.
Jest patronem Grecji i Moskwy, Aberdeen, Antwerpii, Bari, Berlina, Miry, Moskwy i Nowogrodu, a także: bednarzy, cukierników, dzieci, flisaków, gorzelników, jeńców, kancelistów, kupców, marynarzy, młynarzy, notariuszy, obrońców wiary przed herezją, panien pragnących wyść za mąż, piekarzy, pielgrzymów, piwowarów, podróżnych, rybaków, sędziów, studentów, uczonych, wytwórców guzików, złodzei, żeglarzy oraz sprzedawców: perfum, wina, zboża i nasion. Stał się również patronem pojednania Wschodu i Zachodu.
Baśniowa postać Świętego Mikołaja to sympatyczny gruby mężczyzna z białą brodą, ubrany w czerwony strój. Mieszka z grupą elfów w Laponii, a w okresie świąt Bożego Narodzenia przemieszcza się po świecie saniami zaprzężonymi w renifery i rozdaje dzieciom prezenty. W Rosji odpowiednikiem Świętego Mikołaja jest Dziadek Mróz i Śnieżynka. w Polsce, podobnie jak w większej części Europy dzień Świętego Mikołaja jest obchodzony 6 grudnia (jako wspomnienie biskupa Miry). Tego dnia rano dzieci, które były przez cały rok grzeczne znajdują drobne upominki w różnych miejscach (czasem specjalnie przygotowanych, jak np. skarpeta). Z powodu przenikania do kultury europejskiej wpływów amerykańskich Święty Mikołaj stał się elementem kampanii reklamowych i promocji wszelkich towarów. Spotkać go można na ulicach i w cetrach handlowych od połowy listopada do końca grudnia. W świadomości wielu osób niemal całkowicie zastąpił tradycyjny wizerunek świętego Mikołaja biskupa.
|
| |
|
| | Zakład przemysłu drzewnego, w którym mechanicznie piłowane są kłody na tarcicę oraz dokonuje się ich dalszej obróbki. Taki proces technologiczny spowodował też wydzielenie kolejnych pomieszczeń: kłodowisko, hala pilarek, deskowisko, itd.
|
| |
|
| | Układ koncentrycznych łuków kół od barwy fioletowej do czerwonej powstałych wskutek załamania, rozszczepienia i odbicia promieni słonecznych padających na krople deszczu, mżawki lub mgły. Czasem obok tęczy głównej, w której barwa fioletowa występuje po wewnętrznej stronie, a czerwona po zewnętrznej, obserwuje się tęczę wtórną, gdzie układ barw o znacznie mniejszych jasnościach jest odwrotny. Tęcza występuje po stronie przeciwsłonecznej.
|
| | Wybrane materiały w naszej bazie: |
| | • piosenki: Taniec z tęczą | | | • opowiadania: Tęcza | | | • scenariusze zajęć - ogólne: Tęcza | | | • zagadki: Tęcza |
| |
|
| | Skała osadowa stanowiąca produkt procesu torfienia polegającego na strukturalnych i biochemicznych przemianach obumarłych szczątków bagiennej roślinności, które zachodzą w warunkach silnego uwilgotnienia i trwałego braku dostępu tlenu. W skład torfu wchodzą substancje ograniczne zawierające duże ilości węgla, azotu oraz substancje mineralne.
Torf ma duże możliwości zatrzymywania wody. W Polsce torf jest szeroko rozpowszechniony i ściśle związany z torfowiskami. Największe złoża znajdują się na Pojezierzu Pomorskim i Mazurskim, a także Pobrzeżu Bałtyku, Polesiu i Orawie. Znajduje on zastosowanie w medycynie (preparaty tofrowe), rolnictwie i ogrodnictwie (nawozy torfowe i ziemia ogrodnicza, produkcja doniczek). Jest również używany jako opał.
|
| | | znalezionych: 96, strona 4 z 5 nowsze - 1 2 3 4 5 - starsze |
|
|
